Τρίτη 8 Ιανουαρίου 2013

ΜΙΑ ΦΡΑΣΗ



Αν ο χρόνος δεν επαρκεί για τα πρακτικά της ημέρας, η ενασχόληση με το δίκτυο για την προβολή "στοχασμών" είναι καταστροφική. Δαπάνησα τουλάχιστον μια ώρα στην αταξία των βιβλίων μου για να βρώ από ποιο έργο του Τσέχοφ προέρχεται μια φράση. Τελικά δεν το βρήκα. Ήταν πιθανότατα από έναν διάλογο μεταξύ του Βερσίνιν και του..."Δεν θυμάμαι", συνομιλητή του στις "Τρεις Αδελφές". Κάποιος απ' τους δύο έλεγε πως τα πράγματα θα μείνουν ίδια, ακόμα κι αν περάσουν χιλιάδες χρόνια, τα πουλιά θα πετούν, κι εγώ δεν ξέρω τι άλλο, αλλά νόημα στα πράγματα δεν θα υπάρξει. Η Μάσα (μια απ' τις τρεις) τους ακούει και γελά αφελώς, χαρακτήρας ανύποπτος στον κοριτσίστικο κόσμο της, και τελικά οι δύο σοβαροί συζητητές καταλήγουν στην ύπαρξη ή όχι νοήματος στον κόσμο. "Νόημα;", λέει ο Βερσίνιν δείχνοντας το παράθυρο, "να, χιονίζει, τι νόημα βρίσκεις σ' αυτό;"

Αυτή τη φράση θυμήθηκα, κακήν κακώς, βλέποντας το χιόνι απ' το δικό μου παράθυρο. Κάποιος, του θεάτρου πιθανόν, θα με παραπέμψει στο εδάφιο ή θα με διορθώσει. Κάποιος μύστης του google θα την ανακαλύψει αμέσως.Το ζήτημα είναι όμως ότι, νιώθοντας κανείς το εορταστικό αίσθημα και τον αιφνιδιασμό από την πρωινή, σπάνια εικόνα, ούτε τον Τσέχοφ οφείλει να ψάχνει, ούτε να τρέχει στην οθόνη για τις ανακοινώσεις του. Υπάρχει το χιόνι καθαυτό, τα γάντια σου, ο σκούφος: η άμεση, η αδιαμεσολάβητη σχέση με ό,τι συμβαίνει. Η λογοτεχνία (και βέβαια, πολύ διαφορετικά, το χρονοβόρο μέσο που μας δικτυώνει) βοηθά κυρίως όποιον πιστεύει ότι είναι επαρκής μόνον (ή περισσότερο) εκεί που αφηγείται ή του αφηγούνται τα πράγματα, παρά αν εμπλακεί άμεσα σ' αυτά. Η κλίση στη γραφή και την ανάγνωση, άλλωστε, εξηγείται από την αίσθηση ότι είμαστε ασφαλέστεροι με τον πλασματικό κόσμο παρά μ' αυτόν που προτείνει η ζωή. Κι ακόμα, απ' την πεποίθηση ότι ο "μύθος" μάς παραδίδεται πιο εύκολα ή, στην πιο ακραία περίπτωση, μας πείθει ότι έχει μεγαλύτερη σημασία (ως περισσότερο γοητευτικός, ευφάνταστος και ποικίλος), απ' αυτήν.

Δεν υπάρχουν σχόλια: